|
|
|
|
|
» 2009: Made in Sishane |
» 2009: Galata zichtbaarheid |
In-take: 17-23 oktober
Een Orgacom project start gewoonlijk met een serie interviews, waarin mensen van een specifieke groep benaderd worden. Kunstenaars Teike Asselbergs en Elias Tieleman richten zich in dit Orgacom-project tot museumbezoekers met de vraag om bij te dragen door een vragenformulier in te vullen. Bezoekers worden gevraagd wat zij betekenisvol vinden thuis en in het museum en of daar een verband tussen is. Na het invullen van het formulier wordt een portretfoto van de bezoeker gemaakt. De bezoekers kiezen zelf de achtergrond voor hun portretfoto en hun pose. Bezoekers bepalen ten slotte waar ze de formulieren ophangen in de ruimte. De vragenformulieren zijn de basis voor de hieronder genoemde vervolgstappen.
Observatie: 19-22 oktober
Orgacom observeert hoe mensen hun formulieren invullen (alleen of met elkaar, en welke conversaties hebben mensen tijdens het invullen?). Gele plakkertjes op de vloer geven aan waar mensen stilstaan om de formulieren van eerdere bezoekers te bekijken. Deze plakkertjes tonen hoe de aandacht van het publiek is verdeeld over de ruimte. Ook wordt aan bezoekers gevraagd om rode (20-21 oktober) en gele (22 oktober) stippen te zetten bij bijdragen van andere bezoekers die zij betekenisvol vinden. De reden dat Orgacom mensen vraagt die stippen te zetten is dat zij wil observeren in hoeverre bezoekers zich laten leiden door de stippen van anderen. Wat trekt de aandacht, en is dat betekenisvol?
Analyse 21-22
Aan bezoekers wordt gevraagd wat zij een betekenisvolle ordening vinden van alle ingevulde vragenformulieren. Op donderdagavond 22 oktober worden alle antwoorden bekeken en geturfd. Orgacom verdeelt alle antwoorden in 4 categorieën: ordeningen op basis van visuele/zichtbare eigenschappen van de bijdragen, ordeningen op basis van informatie die in de vorm van tekst werd gegeven, ordeningen die relaties leggen tussen verschillende eigenschappen van de bijdragen en tenslotte ordeningen die sterk subjectief zijn. Die laatsten hebben de speciale aandacht van Orgacom.
Synthese 23-25 oktober
Op 23 oktober maakt Orgacom voorstellen voor kunstwerken en presenteert deze in de vorm van gele posters aan het publiek. Ieder voorstel heeft een andere door Orgacom gedefinieerde subgroep als publiek. Voor kinderen en hun ouders bijvoorbeeld is er een kunstvoorstel voor een nieuw soort memory waarbij de afbeeldingen verschillend maar zichtbaar zijn en de naam van de bezoeker voor wie deze voorwerpen bekenisvol zijn aan de onderkant zit.
Vanaf zaterdag 24 oktober wordt bezoekers gevraagd een stem uit te brengen op het werk van hun voorkeur.
Freek Lomme en Hadas Zemer waren de curators van de tentoonstelling 'Take on me, take me on' en andere deelnemede kunstenaarsgroepen waren: Metahaven, Conditional Design en Acclair.
» website Van Abbemuseum
Ontpopping 4
Geflipt 3
Betekenistweeluik 7
Leeftijdslijn 4
Bezoekerspatroon 1
Subjectiek 6
Memorykaartjes 5
Bezoekerspanorama 2
Niets 6
negen kunstwerken
9 kunstvoorstellen Van Abbe
download nederlands document: » negen kunstwerken
48Kb.pdf
Omdat tussen 11 en 16 oktober 2009 een handelsmissie vanuit Nederland naar Istanbul komt, organiseren Asli en Teike een presentatie van de onderzoeken door deelnemende ontwerpers. Staatssecretaris Frank Heemskerk bezoekt twee ateliers van ambachtsmensen in Sishane en de tijdens de workshop gemaakte ontwerpen worden tentoongesteld in de historische kapel op het terrein van het Nederlands Cosulaat Generaal in Istanboel. De tentoonstelling wordt geopend tijdens het bezoek van de handelsmissie en blijft daarna nog een week voor het algemeen publiek toegankelijk.
Geschiedenis van Sishane
De geschiedenis van de lichtwijk gaat meer dan 100 jaar terug. Sishane was een oud commercieel centrum in de pre-Ottomaanse en Genoase tijd (Galata Toren is gebouwd door de Genoezen). In 1857 werd het stadsdeel Beyoglu (waar Sishane een wijk van is) de eerste gemeente van het Ottomaanse rijk, en in 1859 werd daar de allereerste straatverlichting neergezet. Rond Galata Haven, dat destijds de belangrijkste douanepoort was van het Ottomaanse rijk en waar alle Westerse goederen het eerst het aan land kwamen, ontwikkelde zich al snel een gebied dat innovaties uit het buitenland, zoals elektrisch licht, adapteerde en produceerde voor heel Turkije. Direct na de geboorte van de Republiek Turkije in 1923 verdwijnen alle banken, die tot die tijd het straatbeeld van het wijk hadden bepaald, naar de nieuwe hoofdstad Ankara. De lege gebouwen worden in rap tempo overgenomen door bedrijfjes die zich uitsluitend bezighouden met nieuwe technologie en Sishane ontwikkelt zich tot een soort 19e eeuwse Silicon Valley. De vraag naar elektrische producten neemt daarna sterk toe en de wijk Sishane wordt in korte tijd in heel Turkije synoniem met elektriciteit en licht-producten.
Zelforganiserend productie netwerk
Vanwege de nog uit de Ottomaanse tijd stammende gildecultuur blijven alle lichtzaken in dezelfde wijk gevestigd en ontstaat er een grote dichtheid aan lichtzaken en ateliers die samenwerken voor productie. De zelforganisatie van het wijk is nog steeds heel bijzonder. Bijvoorbeeld een serie kamerlampen wordt geproduceert door een x-tal ateliers; eerst buigt een atelier de draden voor de lampenkap, een tweede atelier last ze aan elkaar, een derde werkt de kap af met stof en de dragers van het wijk brengen de kappen vervolgens op dezelfde plek als waar de lampvoetjes en bedrading inmiddels zijn gearriveerd vanuit andere ateliers en netwerken. Het vermogen van de ambachtlieden in Sishane om onderling werk te verdelen en een productielijn op te zetten heeft als voordeel dat een kleine serieproductie snel opgeschaald kan worden als de verkoop ervan meezit. Voor de Nederlandse ontwerpers is die manier van produceren even wennen omdat de ateliers met wie ze werken, aangeven welk atelier de assemblage doet. Ook kunnen de ontwerpers niet op alle plekken tegelijkertijd zijn.
Het systeem rond het productie-netwerk
Sishane is niet alleen een productie- maar ook een sociaal netwerk. Ieder gebouw heeft een eigen theeman/conciërge en er zijn ook speciale boekhouders, geld-inners en restaurants voor de lichtzaken. Als een klant bij een lichtzaak binnenstapt en hetgeen hij of zij zoekt is niet te krijgen in die zaak, haalt een loopjongen het artikel uit een andere winkel en de klant betaald in de zaak waar hij of zij thee zit te drinken. Later komt een geld-inner van de andere winkel het bedrag in de verkopende zaak ophalen. Soms sluit de eigenaar zijn zaak zelfs om een klant naar een andere winkel te brengen. Ook komt het voor dat een winkelier iemand doorverwijst naar een andere winkel waar het item wat de klant zoekt goedkoper is, of dat een winkelier ongevraagd negatief advies geeft over een item dat hij zelf verkoopt. Dat laatste is vaak afhankelijk van wat de verkoper inschat dat je kunt betalen. Heel arme mensen kunnen vaak alleen goedkope Chinese spullen kopen van mindere kwaliteit, maar bij professionele gebruikers of meer welvarende klanten worden meestal de producten van betere kwaliteit uit de kast gehaald. Het hele systeem draait om het opbouwen van een relatie met de klant. Ook buitenlanders komen vaak terug is hun ervaring. Kort na de val van de muur kwam heel Oost-Europa hier zijn lampen inslaan. Je ziet hier de hele dag pre-kapitalistische en kapitalistische rituelen door elkaar heen lopen.
Crisis
De producenten in de wijk staan op het moment erg onder druk. Niet alleen wil het stadsdeel alle kleine producenten en lichtwinkels verplaatsen naar de rand van de stad omdat ze het toerisme willen ontwikkelen rond Galata Toren, maar door de goedkope import-producten uit het verre Oosten, zijn de lokale producten niet langer rendabel en zoekt men naar manieren om waarde toe te voegen aan de productie. Er is erg veel kennis over licht en electriciteit in het wijk wat nergens formeel is vastgelegd (het ambacht wordt geleerd van meesters en er is geen academie of school die de kennis formeel onderwijst) en lang niet al de aanwezige kennis wordt gebruikt bij de lokale productie. Als de ateliers verdwijnen, gaat ook de aanwezige kennis voorgoed verloren. Tegelijkertijd willen ontwerpers in het Westen de kennis en vaardigheid van ambachtlieden voor hedendaagse vormgeving gebruiken, maar kunnen zij in hun eigen land geen ambachtmensen meer vinden. Het inzicht van de ambachtlieden in de grenzen wat een bepaald materiaal aankan is interesant voor ontwerpers. In plaats van op de tekentafel een product te ontwerpen, wat daarna nog vele veranderingen ondergaat door productiebeperkingen, kunnen ontwerpers in samenwerking met ambachtlieden zowel het ontwerp als de productie tegelijkertijd optimaliseren. Dat resulteert in tijdswinst en onvoorziene oplossingen.
Waarom ontwerpers?
Turkije heeft nog de traditionele ambachten en vakmensen die in Nederland bijna allemaal zijn verdwenen. De ambachtlieden in Sishane maken hun producten van ouds zonder de hulp van een ontwerper. In het huidige Sishane zijn werkplaatsen van hout, metaal en textiel te vinden, maar ook modernere technieken zoals neon, plastics en digitale onderdelen worden er bewerkt. Winkels met halffabrikaten die de ateliers bevoorraden zijn in dezelfde wijk gevestigd. Sishane is daarom een schatkamer voor ontwerpers. De gebruikte onderdelen en technieken zijn ook voor andere zaken dan lampen te gebruiken.Vanwege de extreme flexibiliteit van het productiesysteem in Sishane en het meesterschap van de makers, is Sishane heel geschikt voor jonge ontwerpers en andere creatieven die kleine producties willen realiseren. Studenten van de kunstacademies in Istanbul worden altijd in hun eerste trimenster naar deze buurt gestuurd omdat ze daar alles kunnen laten maken wat ze bedenken. Een samenwerking met ontwerpers maakt het de meester-vaklieden van Sishane mogelijk om hun ambacht te etaleren en verder uit te diepen. Als de producenten leren samenwerken met ontwerpers en een nieuwe vraag ontdekken voor hun werk, terwijl jonge ontwerpers een productiesysteem leren kennen dat goed & goedkoop is, dan heeft iedereen daar baat bij.
Artikel Asli
Design-Manufacture Relation on an Urban Scale: The Case of ÅžiÅŸhane
download engels document: » Artikel Asli
372Kb.doc
» website Galata Perform
2009: Thuis in het Van Abbe Museum
Binnen het kader van de tentoonstelling 'Take on me, take me on' in het Van Abbe Museum realiseerde Orgacom een project in het oude deel van het museum. De hoofdvraag van dit Orgacom kunstproject is: Wat vinden bezoekers van het Van Abbemuseum betekenisvol? In het post-moderne gedachtegoed is de betekenis van een kunstwerk niet in het kunstwerk gevangen, maar wordt de betekenis ervan door de beschouwer geschapen vanuit zijn of haar kennis, ervaringen en levensovertuiging en in overleg met anderen. Orgacom vertrekt vanuit de aanname dat: een kunstenaar die het proces van betekenisgeving in interactie met publiek bestudeert, meer betekenisvolle kunst kan ontwerpen.In-take: 17-23 oktober
Een Orgacom project start gewoonlijk met een serie interviews, waarin mensen van een specifieke groep benaderd worden. Kunstenaars Teike Asselbergs en Elias Tieleman richten zich in dit Orgacom-project tot museumbezoekers met de vraag om bij te dragen door een vragenformulier in te vullen. Bezoekers worden gevraagd wat zij betekenisvol vinden thuis en in het museum en of daar een verband tussen is. Na het invullen van het formulier wordt een portretfoto van de bezoeker gemaakt. De bezoekers kiezen zelf de achtergrond voor hun portretfoto en hun pose. Bezoekers bepalen ten slotte waar ze de formulieren ophangen in de ruimte. De vragenformulieren zijn de basis voor de hieronder genoemde vervolgstappen.
Observatie: 19-22 oktober
Orgacom observeert hoe mensen hun formulieren invullen (alleen of met elkaar, en welke conversaties hebben mensen tijdens het invullen?). Gele plakkertjes op de vloer geven aan waar mensen stilstaan om de formulieren van eerdere bezoekers te bekijken. Deze plakkertjes tonen hoe de aandacht van het publiek is verdeeld over de ruimte. Ook wordt aan bezoekers gevraagd om rode (20-21 oktober) en gele (22 oktober) stippen te zetten bij bijdragen van andere bezoekers die zij betekenisvol vinden. De reden dat Orgacom mensen vraagt die stippen te zetten is dat zij wil observeren in hoeverre bezoekers zich laten leiden door de stippen van anderen. Wat trekt de aandacht, en is dat betekenisvol?
Analyse 21-22
Aan bezoekers wordt gevraagd wat zij een betekenisvolle ordening vinden van alle ingevulde vragenformulieren. Op donderdagavond 22 oktober worden alle antwoorden bekeken en geturfd. Orgacom verdeelt alle antwoorden in 4 categorieën: ordeningen op basis van visuele/zichtbare eigenschappen van de bijdragen, ordeningen op basis van informatie die in de vorm van tekst werd gegeven, ordeningen die relaties leggen tussen verschillende eigenschappen van de bijdragen en tenslotte ordeningen die sterk subjectief zijn. Die laatsten hebben de speciale aandacht van Orgacom.
Synthese 23-25 oktober
Op 23 oktober maakt Orgacom voorstellen voor kunstwerken en presenteert deze in de vorm van gele posters aan het publiek. Ieder voorstel heeft een andere door Orgacom gedefinieerde subgroep als publiek. Voor kinderen en hun ouders bijvoorbeeld is er een kunstvoorstel voor een nieuw soort memory waarbij de afbeeldingen verschillend maar zichtbaar zijn en de naam van de bezoeker voor wie deze voorwerpen bekenisvol zijn aan de onderkant zit.
Vanaf zaterdag 24 oktober wordt bezoekers gevraagd een stem uit te brengen op het werk van hun voorkeur.
Freek Lomme en Hadas Zemer waren de curators van de tentoonstelling 'Take on me, take me on' en andere deelnemede kunstenaarsgroepen waren: Metahaven, Conditional Design en Acclair.
» website Van Abbemuseum
Ontpopping 4
Geflipt 3
Betekenistweeluik 7
Leeftijdslijn 4
Bezoekerspatroon 1
Subjectiek 6
Memorykaartjes 5
Bezoekerspanorama 2
Niets 6
negen kunstwerken
9 kunstvoorstellen Van Abbe
download nederlands document: » negen kunstwerken
48Kb.pdf
2009: Made in Sishane
Asli Kiyak Ingin en Teike Asselbergs organiseren een workshop voor een kleine groep ontwerpers in het kader van het langlopende project Made in Sishane. Made in Sishane is een merk voor de Istanbulse wijk Sishane en promoot het district als een plek waar creatieven kunnen werken. Asli en Teike helpen ontwerpers van Beek, Lara de Greef, Frank Willems, Anita Bacic en Gerrie Starreveld om het unieke lokale productienetwerk te begrijpen en te gebruiken. De werken die de ontwerpers gedurende hun verblijf maken worden getoond in de lichtwinkel 'Kendal' tijdens het Galata Zichtbaarheid Project.Omdat tussen 11 en 16 oktober 2009 een handelsmissie vanuit Nederland naar Istanbul komt, organiseren Asli en Teike een presentatie van de onderzoeken door deelnemende ontwerpers. Staatssecretaris Frank Heemskerk bezoekt twee ateliers van ambachtsmensen in Sishane en de tijdens de workshop gemaakte ontwerpen worden tentoongesteld in de historische kapel op het terrein van het Nederlands Cosulaat Generaal in Istanboel. De tentoonstelling wordt geopend tijdens het bezoek van de handelsmissie en blijft daarna nog een week voor het algemeen publiek toegankelijk.
Geschiedenis van Sishane
De geschiedenis van de lichtwijk gaat meer dan 100 jaar terug. Sishane was een oud commercieel centrum in de pre-Ottomaanse en Genoase tijd (Galata Toren is gebouwd door de Genoezen). In 1857 werd het stadsdeel Beyoglu (waar Sishane een wijk van is) de eerste gemeente van het Ottomaanse rijk, en in 1859 werd daar de allereerste straatverlichting neergezet. Rond Galata Haven, dat destijds de belangrijkste douanepoort was van het Ottomaanse rijk en waar alle Westerse goederen het eerst het aan land kwamen, ontwikkelde zich al snel een gebied dat innovaties uit het buitenland, zoals elektrisch licht, adapteerde en produceerde voor heel Turkije. Direct na de geboorte van de Republiek Turkije in 1923 verdwijnen alle banken, die tot die tijd het straatbeeld van het wijk hadden bepaald, naar de nieuwe hoofdstad Ankara. De lege gebouwen worden in rap tempo overgenomen door bedrijfjes die zich uitsluitend bezighouden met nieuwe technologie en Sishane ontwikkelt zich tot een soort 19e eeuwse Silicon Valley. De vraag naar elektrische producten neemt daarna sterk toe en de wijk Sishane wordt in korte tijd in heel Turkije synoniem met elektriciteit en licht-producten.
Zelforganiserend productie netwerk
Vanwege de nog uit de Ottomaanse tijd stammende gildecultuur blijven alle lichtzaken in dezelfde wijk gevestigd en ontstaat er een grote dichtheid aan lichtzaken en ateliers die samenwerken voor productie. De zelforganisatie van het wijk is nog steeds heel bijzonder. Bijvoorbeeld een serie kamerlampen wordt geproduceert door een x-tal ateliers; eerst buigt een atelier de draden voor de lampenkap, een tweede atelier last ze aan elkaar, een derde werkt de kap af met stof en de dragers van het wijk brengen de kappen vervolgens op dezelfde plek als waar de lampvoetjes en bedrading inmiddels zijn gearriveerd vanuit andere ateliers en netwerken. Het vermogen van de ambachtlieden in Sishane om onderling werk te verdelen en een productielijn op te zetten heeft als voordeel dat een kleine serieproductie snel opgeschaald kan worden als de verkoop ervan meezit. Voor de Nederlandse ontwerpers is die manier van produceren even wennen omdat de ateliers met wie ze werken, aangeven welk atelier de assemblage doet. Ook kunnen de ontwerpers niet op alle plekken tegelijkertijd zijn.
Het systeem rond het productie-netwerk
Sishane is niet alleen een productie- maar ook een sociaal netwerk. Ieder gebouw heeft een eigen theeman/conciërge en er zijn ook speciale boekhouders, geld-inners en restaurants voor de lichtzaken. Als een klant bij een lichtzaak binnenstapt en hetgeen hij of zij zoekt is niet te krijgen in die zaak, haalt een loopjongen het artikel uit een andere winkel en de klant betaald in de zaak waar hij of zij thee zit te drinken. Later komt een geld-inner van de andere winkel het bedrag in de verkopende zaak ophalen. Soms sluit de eigenaar zijn zaak zelfs om een klant naar een andere winkel te brengen. Ook komt het voor dat een winkelier iemand doorverwijst naar een andere winkel waar het item wat de klant zoekt goedkoper is, of dat een winkelier ongevraagd negatief advies geeft over een item dat hij zelf verkoopt. Dat laatste is vaak afhankelijk van wat de verkoper inschat dat je kunt betalen. Heel arme mensen kunnen vaak alleen goedkope Chinese spullen kopen van mindere kwaliteit, maar bij professionele gebruikers of meer welvarende klanten worden meestal de producten van betere kwaliteit uit de kast gehaald. Het hele systeem draait om het opbouwen van een relatie met de klant. Ook buitenlanders komen vaak terug is hun ervaring. Kort na de val van de muur kwam heel Oost-Europa hier zijn lampen inslaan. Je ziet hier de hele dag pre-kapitalistische en kapitalistische rituelen door elkaar heen lopen.
Crisis
De producenten in de wijk staan op het moment erg onder druk. Niet alleen wil het stadsdeel alle kleine producenten en lichtwinkels verplaatsen naar de rand van de stad omdat ze het toerisme willen ontwikkelen rond Galata Toren, maar door de goedkope import-producten uit het verre Oosten, zijn de lokale producten niet langer rendabel en zoekt men naar manieren om waarde toe te voegen aan de productie. Er is erg veel kennis over licht en electriciteit in het wijk wat nergens formeel is vastgelegd (het ambacht wordt geleerd van meesters en er is geen academie of school die de kennis formeel onderwijst) en lang niet al de aanwezige kennis wordt gebruikt bij de lokale productie. Als de ateliers verdwijnen, gaat ook de aanwezige kennis voorgoed verloren. Tegelijkertijd willen ontwerpers in het Westen de kennis en vaardigheid van ambachtlieden voor hedendaagse vormgeving gebruiken, maar kunnen zij in hun eigen land geen ambachtmensen meer vinden. Het inzicht van de ambachtlieden in de grenzen wat een bepaald materiaal aankan is interesant voor ontwerpers. In plaats van op de tekentafel een product te ontwerpen, wat daarna nog vele veranderingen ondergaat door productiebeperkingen, kunnen ontwerpers in samenwerking met ambachtlieden zowel het ontwerp als de productie tegelijkertijd optimaliseren. Dat resulteert in tijdswinst en onvoorziene oplossingen.
Waarom ontwerpers?
Turkije heeft nog de traditionele ambachten en vakmensen die in Nederland bijna allemaal zijn verdwenen. De ambachtlieden in Sishane maken hun producten van ouds zonder de hulp van een ontwerper. In het huidige Sishane zijn werkplaatsen van hout, metaal en textiel te vinden, maar ook modernere technieken zoals neon, plastics en digitale onderdelen worden er bewerkt. Winkels met halffabrikaten die de ateliers bevoorraden zijn in dezelfde wijk gevestigd. Sishane is daarom een schatkamer voor ontwerpers. De gebruikte onderdelen en technieken zijn ook voor andere zaken dan lampen te gebruiken.Vanwege de extreme flexibiliteit van het productiesysteem in Sishane en het meesterschap van de makers, is Sishane heel geschikt voor jonge ontwerpers en andere creatieven die kleine producties willen realiseren. Studenten van de kunstacademies in Istanbul worden altijd in hun eerste trimenster naar deze buurt gestuurd omdat ze daar alles kunnen laten maken wat ze bedenken. Een samenwerking met ontwerpers maakt het de meester-vaklieden van Sishane mogelijk om hun ambacht te etaleren en verder uit te diepen. Als de producenten leren samenwerken met ontwerpers en een nieuwe vraag ontdekken voor hun werk, terwijl jonge ontwerpers een productiesysteem leren kennen dat goed & goedkoop is, dan heeft iedereen daar baat bij.
Artikel Asli
Design-Manufacture Relation on an Urban Scale: The Case of ÅžiÅŸhane
download engels document: » Artikel Asli
372Kb.doc
2009: Galata zichtbaarheid
Op 10 oktober 2009 tonen ontwerpers Bas van Beek, Lara de Greef, Frank Willems, Anita Bacic en Gerrie Starreveld -in het kader van het Galata Zichtbaarheid Project- producten die ze in minder dan een week in de Istanbulse lichtwijk Sishane door lokale ambachtsmensen hebben laten uitvoeren. De tentoonstelling vindt plaats in de lichtwinkel Kendal tegenover Galata Perform. Het Galata Zichtbaarheid Project georganiseerd door Galata Perform is een programma van een dag met performances in de wijken Galata en Sishane.» website Galata Perform